یخدان تاریخی زریسف کرمان

گذشتگان ما برای ادامه زندگی خود در کویر و مخصوصا در فصل تابستان نیازمند سازه ای بودند که بتوانند آب را به صورت یخ زده نگهداری کنند، بخاطر همین در کنار قنات ها معماران چیره دست چنین بناهایی را به عنوان یخدان برپا می کردند. این سازه ها یک بنای مهندسی است و از محاسبات خاص برخوردار است، در این مطلب با یخدان زریسف کرمان بیشتر آشنا خواهید شد.

یخدان زریسف یکی از چندین یخدان باقیمانده در شهر کرمان است و اکنون جزء بناهای تاریخی خشت و گلی مربوط به دوره قاجار محسوب می شود که در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۵۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. عناصر تشکیل دهنده این یخدان عبارتند از: مخزن، حصار، استخر، چاله یخ و… می باشد.

دیواره های یخدان در قسمت تزئینی دارای تاج هایی متشکل از حداقل یازده مثلث است، نقش این دیواره ها ایجاد سایبان روی یخدان بوده است و همچنین در پشت دیوارهای بلند و قطور آن جوی هایی با سطوح صاف بوده که در طول شبانه روز هم آب های باران و برف نیز جمع آوری می شد و با توجه به مکانیزم سایه و سردی هوا در شب بوده یخ های بدست آمده روی این سطوح مهندسی وقتی به حدود ۳۰ تا۴۰ سانتیمتر می رسید، قطعه قطعه شده و از طریق تونل ورودی که چند متر با چاله فاصله داشته است به داخل قسمت مخروطی یخدان که از چهارده پله خشتی تشکیل شده است، انتقال می دادند تا هوای بیرون به سرعت وارد فضای یخدان نشود.

در داخل این یخدان گودی یا چاله نسبتا عمیقی با حدود پنج متر ارتفاع وجود داشته که کف و دیواره اش از سنگ و آجر ساخته شده است و این خود باعث می‌شده علاوه بر تازه ماندن یخ ها بحث بهداشتی هم رعایت شود. برای نگهداری طولانی مدت یخ ها و جلوگیری از آب شدنشان از یکسری چاه و گودال استفاده شده تا در صورتی که بخشی از یخ ها آب می شدند این آب به سرعت به بیرون مناقل شود و همچنین برای جابجایی راحت تر یخ ها ما بین آن ها از کاه استفاده می شده است.

آدرس: کرمان، خیابان زریسف(شهداء)، چهار راه آلاشت.

نقشه آنلاین مسیرهای اطراف یخدان زریسف

گالری تصاویر