آتلانتیک شما را به خواندن این مطلب و تماشای یکی از منحصر به فرد ترین خانه های ایران و جهان دعوت می نماید. خانه مقدم، عمارتی بزرگ و مجلل، محل زندگی محمدتقی خان، بزرگ خاندان احتساب الملک، از درباریان صاحب منصب سلسله قاجار بوده است. این فضا با مساحتی معادل ۲۱۱۷ مترمربع شامل سه حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری است. این خانه پس از ایشان به فرزندش دکتر محسن مقدم استاد باستان شناس دانشگاه تهران و عروسش سلما کویومجیان رسید و آن ها تا آخر عمرشان در آن جا ساکن شدند، این زوج با ذوق و علاقه ای وافر به کار جمعآوری آثار تاریخی از سراسر ایران زمین پرداختند تا اینکه کم کم ابن عمارت به یک خانه موزه تبدیل شد، از ویژگیهای بارز این خانه موزه همگون بودن نسبی فضای معماری آن با آثار تاریخی موجود است.
حیاط بیرونی یا تابستان نشین دارای اتاق پیشخوان، اتاق پذیرایی، حوض خانه، کارگاه (کتابخانه)، ساختمان اربابی، ایوان قاجار، گلخانه و حوض ژاپنی است، حیاط اندرونی یا زمستان نشین نیز دارای ساختمان شمالی، زیرزمین، ایوان، اتاق قاجار، اتاق نشیمن، ظلع شرقی و حیاط می باشد همچنین حیاط سرایداری نیز به عنوان مطبخ و محل سکونت مستخدمین و سرایداران استفاده می شده است.
حیاط اندرونی و بیرونی این خانه با یک دیوار به نام دیوار تجدد از هم جدا شده است. این دیوار از چند ستون با طاقهای کاشی کاری شده ساخته شده است. پایه این ستونها سنگ تراشی شده اند و یادآور ستونهای کاخ چهلستون اصفهان است که در هنگام تخریب کاخ خواهر ناصرالدین شاه به این محل انتقال داده شده است و کار طراحی و ساخت این دیوار زیبا را استاد هوشنگ سیحون بر عهده داشته است.
ساختمان اربابی یا برج که به شکل قلعه های قرون وسطی اروپا است، یکی از جالب ترین قسمت های این عمارت می باشد که در سال ۱۳۴۵ شمسی، به همت استاد و با کمک دکتر ابوالقاسمی که یکی از شاگردان ایشان در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران بودند ساخته شده است. دکتر مقدم سعی بر این داشته تا در این محل بخشی از هنرهای مردمی ایران را به نمایش بگذارد. این ساختمان بخش های مختلفی چون اتاق کدخدا، حمام خانگی با کاشی های قاجاری، اتاق صدف، اتاق تدخین و زیرزمینی با تزیینات سفال را در بر می گیرد.
ایوان قاجار، یکی از ایوان های این عمارت است که در ضلع شمالی ساختمان اربابی بر پایه چند ستون و طاق قرار دارد، این ایوان با استفاده از کاشی های دوران زندیه و قاجار تزیین شده است، در وسط ایوان حوضچه مرمری کوچکی متعلق به حمام فتحعلی شاه کار گذاشته شده است که آب از آن فوران کرده و از طریق یک جوی باریک به داخل استخری می ریزد که استاد در سال ۱۳۳۵ شمسی در جریان سفری که به اسپانیا داشته اند، از روی استخر و آب نماهای باغ الحمراء (باغی از دوران صدر اسلام اسپانیا) الگو برداری و اجرا گردیده است.
آثار ارزشمند جمع آوری شده در این موزه به دو دسته کلی تقسیم شده اند دسته اول مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده و… با بهره گیری از فضاهای سنتی و تاریخی خانه به نحوی چشمگیر و با مهارت در جای جای این عمارت قدیمی نصب شده اند و دسته دوم مانند کلکسیون پارچه، چپق و قلیان، سفالینه، شیشه، تابلو نقاشی، مسکوکات، مهرها، اسناد تاریخی و.. را نیز با نظم و ترتیبی خاص در داخل خانه به نمایش گذاشته شده اند.
استاد مقدم در سال ۱۳۵۱ شمسی خانه پدری خود و اشیاء گردآوری شده آن را تحت عنوان خانه موزه وقف دانشگاه تهران نمود، پس از فوت استاد در سال ۱۳۶۶ شمسی و همسرشان در سال ۱۳۶۹ شمسی سرپرستی این بنا به دانشگاه تهران سپرده شد. سرانجام در بیستم آذر ماه سال ۱۳۷۹ شمسی، خانه موزه مقدم با شماره ۲۹۲۹ در فهرست آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسید.
آدرس: تهران، ضلع شمالی خیابان امام خمینی، خیابان شیخ هادی، پلاک ۲۵۱.
مترو: میتوانید از ایستگاه حسنآباد و دانشگاه امام علی (ع) به فاصله ۶ دقیقه استفاده نمایید.
اتوبوس: میتوانید از ایستگاه البرز به فاصله ۳ دقیقه استفاده نمایید.
مکان های دیدنی در نزدیکی: موزه ملی قرآن کریم، کاخ سنا، باغ ملی، موزه علوم و فناوری ایران، موزه ملی ایران، موزه عبرت ایران، کاخ مرمر، پارک شهر.
نقشه آنلاین مسیرهای اطراف خانه موزه مقدم
گالری تصاویر