ارگ تبریز

بلندترین بنای آجری شهر تبریز، با نام های طاق علیشاه، مسجد علیشاه، ارگ تبریز و ارک علیشاه نیز شناخته می شود، این بنا یکی از شاخص‌ترین بناهای تاریخی و یکی از جاذبه های گردشگری شهر تبریز می باشد.

عرض دهانه ایوان ارگ علیشاه ۳۰ متر بوده و دیواره هایی با عرض ۱۰.۵ متر داشته است، مهمترین ویژگی ارگ علیشاه طاق بزرگ آن بوده است و عرضی بیشتر از طاق کسری داشته که آن را از دیگر بناهای تاریخی ایران متمایز کرده است.  تنها بنای بازمانده از ارگ، ایوان جنوبی آن با ۳۳ متر ارتفاع است، که تنها گوشه ای از عظمت بنای اولیه را نشان می دهد.

بنای نخستین ارگ در میان سال‌های ۷۱۸ تا ۷۳۹ هجری قمری (قرن هشتم هجری) جهت ساخت مسجد آغاز شد و رفته رفته با هدف ساخت صحن بزرگی در مسجد علیشاه به دستور تاج الدین علیشاه گیلانی (وزیر مقتدر سلطان محمد خدابنده الجایتو، که بیشتر به نام جیلانی معروف است) در دوره ایلخانی کار ساخت ادامه داشت، اما با فروریختن سقف بنا به هنگام ساخت و با مرگ علیشاه ادامه ساخت این بنا در آن زمان متوقف گردید و سال های سال ناتمام ماند.

این ارگ اتفاقات بسیاری را در طول این سال ها به چشم خود دید، از جمله با آغاز جنگ‌های ایران و روسیه در سال‌های ۱۸۰۴ – ۱۸۲۴ میلادی و جنگ ایران و انگلیس در سال ۱۸۵۷ میلادی این بنا و محوطه پیرامون آن به سرعت به ارگی نظامی تغییر کاربری داد. اما حملات بیگانگان، زلزله و سایر حوادث نتوانست مرمت و بازسازی این بنا را توسط مردم به عنوان مسجد جامع زمان خود متوقف نماید، این بنا تا دوران صفوی به عنوان مسجد و هم به عنوان مرکز آموزشی تشییع مورد استفاده قرار می گرفت. همچنین در دوران قاجار عمارت کلاه فرنگی و کارخانه ریخته ‌گری توپ،مدرسه نجات( یکی از نخستین مدارس سبک مدرن ایران) و سالن تئاتر شیر و خورشید در همین محوطه ساخته شده بود. اما بخش‌های اضافه شده به مرور زمان و دلایا مختلف از بین رفت. سرانجام در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰ شمسی، ارگ تبریز و محوطه باستانی آن با شماره ۱۷۰ و با عنوان مسجد علیشاه در فهرست آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسید.

 

آدرس: تبریز، خیابان امام خمینی (ره)، کوچه ارگ.

مترو: می‌توانید از ایستگاه های (میدان ساعت، شهید محققی و قونقا) به فاصله ۱۵ دقیقه استفاده نمایید.

مکان های دیدنی در نزدیکی: خانه بهنام، خانه استاد شهریار، برج آتش نشانی.

نقشه آنلاین مسیرهای اطراف ارگ تبریز

گالری تصاویر