سايت آتلانتیک خودرو-گردشگری-طراحي-عمومي
آثار تاریخی به جای مانده در کشور ایران به عنوان بخشی از هویت ملی محسوب می شود، یک نمونه از این آثار وجود بناهایی مانند کلیسا است، بناهایی که از قدیم عبادتگاه اهل مسیحیت بوده اند و از دیرباز نیز مورد احترام همه ایرانیان قرار گرفته اند، در این سفرنامه از کلیسایی قدیمی در شهر ارومیه صحبت خواهیم کرد، این کلیسا که با نام های کلیسای ننه مریم، کلیسای حضرت مریم،کلیسای مریم مقدس، مارت مریم، شرق آشور شناخته می شود، کلیسای ننه مریم از قدیمی‌ترین و بزرگترین کلیساهای ایران و جهان به روایتی اولین کلیسای شرق جهان به حساب می آید.
جالب است بدانید که پس از کلیسای ” بیت لحم ” در فلسطین، کلیسای ننه مریم دومین کلیسای قدیمی جهان است و تاریخ ساخت این کلیسا به سال ۳۲ میلادی باز می گردد.
در روزگاران گذشته ادیان الهی قدیمی تر در هنگام مشاهده حقایق و نشانه هایی از وجود منجی جدید و پیامبری الهی به آیین آن پیامبر که کامل تر بود در می آمدند، از این رو این بنا نیز که در گذشته به عنوان یکی از معابد زرتشتیان به حساب می آمده است، در هنگام تولد حضرت عیسی مسیح نیز شبی موبدان زرتشتی این معبد با دیدن ستاره ای درخشان که به سمت شرق حرکت می کرد نوید تولد منجی که وعده داده شده بود را دیدند.
از این رو این سه موبد برای دریافت حقیقت به سمت رویت ستاره یعنی منطقه اورشلیم حرکت نمودند و به دین مسیحیت در آمدند، آن ها پس از سفر به شهر ارومیه بازگشتند و آتشکده را به محلی برای تبلیغ دین حضرت عیسی تبدیل نمودند.
یکی از تفاوت های این کلیسا با سیار بناهای این چنینی همان شکل ساده و بی آلایشی است که از دوران گذشته حفظ شده است، و همچنین با توجه به اعتقادات خاص آشوریان، بنای قدیمی این کلیسا همچنان فاقد هر گونه تزئین خاصی است.
معبد زرتشتیان که حال به عنوان کلیسای ننه مریم از آن یاد می شود معماری اش، آمیخته ای از معماری دوره های ساسانی و پارتی است، به ویژه گنبدها، طاق‌ها و ستون های آن که بر اساس نظر اکثر کارشناسان باستان شناسی به دوره ساسانی تعلق دارد.
بیشتر ساختمان های کلیسای ننه مریم و همچنین قسمت قدیمی تر این بنای مذهبی، در بخش شمالی صحن قرار گرفته است و گردشگران هنگام حضور در این مکان، تابلویی را مشاهده می‌کنند که جمله زیر روی آن نوشته شده است.
«نعلینت را از پاهایت بیرون کن؛ زیرا مکانی که در آن ایستاده‌ای، زمین مقدس است»
کلیسای ننه مریم، یک بنای سنگی است که سقف و کلیه دیوارهای آن با استفاده از سنگ های نامنظم و به روشی کاملا استادانه بنا شده است. این کلیسا دارای صحن نسبتاً بزرگی است و حیاط کلیسا به وسیله دو ورودی یکی به خیابان قدس و دیگری به کوچه ای در ضلع غربی آن راه دارد.
کلیسا از دو بخش اصلی تشکیل شده است، بخش اول دالان ورودی، سالن نیایش، محراب و اتاق‌های پیرامون آن است و اما بخش دوم نیز سالن دیگری است که به موازات سالن نخست و اتاقک‌هایی که به قسمت پشت محراب راه دارد، قرار گرفته است.
دالان کم ارتفاعی رو به صحن قرار دارد، در چپ و راست دالان ورودی دو دهلیز وجود دارد و سنگ قبرهای نوشته شده در این مسیر محل دفن روحانیان مسیحی است، که یکی از دو سنگ قبر کنونی در دهلیزها مربوط به محل دفن مبلغی از کلیسای ارتدوکس روسیه است دیگری طبق گفته مورخان محل دفن همان سه موبد است که پس از سال ها تبلیغ دین الهی در همین مکان نیز چشم از جهان فروبسته و به خاک سپرده شده اند. بنا به استناد کتب مذهبی آشوریان، این سه تن نام های پارسی داشتند و بعداً با گرایش به دین مسیحیت نام های آشوری بر خود نهادند که نام دو تن از آنان با اسامی ” ملکوم ” و ” بلشامر ” ثبت شده است، ولی از نام نفر سوم اطلاع دقیقی در دست نیست.
در سمت راست محراب دالان تنگ و کوتاهی است، که در دیوار راست این اتاق اجاق دیواری تعبیه شده و از آن برای پخت نان مقدس استفاده می کردند و همچنین در نزدیکی این اجاق دیواری، یک حوضچه سنگی در داخل دیوار تعبیه شده است، که در آن کودکان را غسل تعمید می دادند.
کلیسای ننه مریم نه نیمکت برای عبادت و همچنین نه جایگاه برای اعتراف یا وعظ کشیش دارد، داخل کلیسا نیز آثاری شامل نقاشی، کوبلن دوزی، تابلوی منبت کاری و شمع هایی است که تمامی آنها حضرت مسیح را در حالت‌های مختلفی به تصویر کشیده است. همچنین در قسمت پشت محراب نیز عکسی از حضرت عیسی (ع) قرار گرفته است که به نظر می‌رسد جایگاه حضور کشیش در زمان برگزاری مراسم مذهبی می باشد.
تعمیرات، بازسازی ها و افزودن بخش‌های مختلف در این کلیسا طی دوران مختلف سبب شده تا در عصر حاضر، این میراث ارزشمند تاریخی، شکل‌های ناهمگونی پیدا کند، به طور مثال پشت بام کلیسا در حال حاضر با شیروانی پوشش گردیده است که این نیز تناسبی با معماری اصلی بنا ندارد.
به نظر می رسد اولین مرمت در سال ۶۴۲ میلادی و به دستور یک شاهزاده خانم چینی به نام بافری (باپری) که خواهر پادشاه وقت چین بوده است در مدت زمانی که آنجا اقامت داشتند، صورت گرفته است.
تا اواخر قرن ۱۹ میلادی نمای ظاهری کلیسا بسیار ساده بود، ولی پس از ورود مسیحیان روسیه و انجام تعمیرات و بازسازی اساسی بنا، ساختمان به سبک گنبدهای روسی ساخته شد و حتی یک بار دیگر نیز در سال ۱۳۴۲ شمسی این بنا مرمت شد و برجی جدید به کلیسا اضافه گردید.
آدرس: ارومیه، میدان ایالت، خیابان دانش، خیابان قدس.
مکان های دیدنی در نزدیکی: کلیسای مسیح، موزه مردم شناسی، مدرسه ۲۲ بهمن، مسجد چهارده معصوم، سه گنبد، مسجد جامع، کلیسای آشوری.
نقشه آنلاین مسیرهای اطراف کلیسای ننه مریم
