سايت آتلانتیک خودرو-گردشگری-طراحي-عمومي
درست در مرکز شهر خرم آباد، در کنار رودخانه خروشان خرم رود و در پای چشمه گلستان، بر بلندای تپه ای سرسبز و باستانی، قلعه ای بزرگ سر به آسمان برافراشته است و یکی از معروف ترین آثار تاریخی شهر خرم آباد به حساب می آید. قدمت ساخت این قلعه باستانی به دوران ساسانیان باز می گردد و سال هاست که نمادی از قدمت، فرهنگ و تمدن دیار لرستان قهرمان است.
قلعع خرم آباد، قلعه دوازده برجی، دژ شاپور خواست (شاپوری)، قلعه اتابکان و فلک افلاک از جمله نام های این قلعه هستند، جالب است بدانید که در دوره قاجار و در زمان حکومت فتحعلی شاه پس از مرمت این بنا برجی مرتفع به آن افزوده شد و از این جهت که از آن تعبیری برای رسیدن به آسمان هفتم صورت گرفت، نام فلک افلاک بر قلعه گذاشته شد.
همچنین در همان دوره قاجار در زمان حکومت مسعود ميرزا (ظل السلطان)، ایشان ۲۰ هزار تومان جهت تعمیرات بنا کمک می کند و می گوید: ” می توانم با اطمينان قسم بخورم كه اگر در همين خاک (لرستان)، همان توجهی را که اروپایی ها برای آبادی شهرهای خود انجام می دادند، اینجا هم بشود، درآمد لرستان دو برابر مصر خواهد بود و از نظر زیبایی با سوییس برابری می کند، چرا که مهندسان آن ها با صرف هزینه های زیاد و به زحمت زیبایش کردند ولی این منطقه را دست و پنجه طبيعت با قدرت خدا زیبا آفریده است”.
وسعت این بنا در گذشته بیشتر بوده و علاوه بر بنای موجود می توان از دروازه، ديوانخانه، ارگ، سروستان، كاروانسرا، باغ ارم و آسياب های اطراف آن یاد نمود.
اکنون مساحت قلعه در حدود ۵٬۳۰۰ متر مربع است، ملات اصلی مورد استفاده در ساخت آن گل و آهک است، همچنین فضای داخلی آن به چهار تالار بزرگ، دو حیاط و تعدادی اتاق، تقسیم شده است و اگر بر بام شمالی حیاط اول قلعه بایستید، کل بافت تاریخی شهر و دره خرم آباد دیده می شود. ارتفاع کنگره‌ها از کف بام حدود ۲ متر بوده و این قلعه در گذشته ۱۲ برج داشته، اما با تغییر کاربری های انجام شده و وقایع طبیعی که در گذشته اتفاق افتاده به ۸ برج تنزل یافته است.
همچنین در گذشته آب آشامیدنی شهر از چاهی به عمق ۴۰ متر که در وسط قلعه کنده شده، تأمین می گردیده و آب مورد نیاز برای امور دیگر از چشمه ای به نام گلستان در ضلع شمالی قلعه تهیه می شده است.
این تپه باستانی و قلعه فلک الافلاک به گفته محققان و تاریخ نویسان در دوره های مختلف تاریخی دارای کاربری های متفاوتی بوده و مرمت های بسیار دیده است، روزگاری نیایشگاه و آتشکده بوده، بعد به عنوان ” دژ شاپور خواست ” استفاده شده، پس از آن به عنوان اردوگاه اسرای رومی استفاده گردیده، مدتی به عنوان خزانه و محل نگهداری جواهرات خاندان بدربن حسنويه بوده و مدتی هم به عنوان قلعه حكومتی اتابكان استفاده شده، سپس به عنوان سربازخانه، انبار مهمات و محلی امن و مخوف برای نگهداری زندانيان سياسی استفاده شده و از دوره پهلوی تا کنون به عنوان مجموعه تاریخی فلک افلاک، موزه مردم شناسی و محل نگهداری اشیای عتیقه و اسناد قدیمی استان لرستان مورد بهره برداری قرار گرفته است.
این بنا در تاریخ دهم مهر ماه سال ۱۳۴۸ شمسی با شماره ثبت ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: خرم آباد، خیابان امام خمینی(ره)، خیابان دوازده برجی(فلک الافلاک)، خیابان ساحلی.
مکان های دیدنی در نزدیکی: موزه مردم شناسی، رودخانه خرم رود، چشمه گلستان، پارک شهر، سینما استقلال، بازار، حمام گپ، پل صفوی، خانه آخوند ابو، مقبره بابا طاهر، موزه حیات وحش، گرداب سنگی، سنگ نوشته های خرم آباد، ماکت پل های تاریخی، موزه جنگ، پناهگاه پاسنگر، پارک زیبا کنار، دریاچه کیو، دریاچه مهتاب، باغ فیض، بوستان پرستار، پارک کشاورزی، باغ پرندگان.
نقشه آنلاین مسیرهای قلعه فلک الافلاک
