سردر ورودی حمام گنجعلی خان که با نقاشی های زیبایی از دوران صفوی مزین شده خبر از ساخت این حمام در سال ۹۸۹ شمسی می دهد و این یعنی قدمت این حمام تاریخی به حدود ۴۰۰ سال قبل مصادف با سال ۱۰۲۰ هجری قمری (۱۶۱۱ میلادی) باز می گردد.
حمام گنجعلی خان در مسیر اصلی بازار کرمان قرار گرفته و تا سال ۱۳۱۶ هجری شمسی مورد استفاده قرار می گرفته است، این حمام به دستور گنجعلی خان حاکم وقت کرمان ساخته شده است، و هنرهای زیبایی موج در آن می زند؛ که در ابتدا می توان به سردر ورودی حمام با نقاشی های زیبا، خیره کننده و جذابش اشاره نمود که با خطوطی از علیرضا عباسی، خوشنویس سرشناس عصر صفویه تزئین شده است.
می توان به کاشی کاری ها، گچ بری ها، نقاشی ها، کادربندی ها و مقرنس کاری های جای جای این حمام اشاره نمود، که از دیدن این همه ظرافت و هنرش سیر نمی شوید. در بالای سقف به غیر از کاشی کارهای تماشایی پنجره های نورگیری در مرکز و دورتادور وجود دارند که با هندسه سقف در هماهنگی کامل هستند و نورپردازی های دیدنی را به وجود آورده اند. حمام از دو بخش رختکن و گرمابه تشکیل شده و رختکن ها ۶ غرفه ی مختلف دارند که هر کدام از آن ها مخصوص گروه خاصی از افراد بوده است. این گروه ها شامل روحانیون، اعیان، بازاریان ، رعایا، خان ها و سادات بودند.
حمام به طول ۶۴ متر، عرض ۲۰ متر و مساحت ۱۲۸۰ متر مربع است. طول صحن گرمخانه آن ۶/۲۵ متر، عرض آن ۷/۵ متر، طول خزینه ۸/۵ متر ، عرض آن ۵/۷۵ متر و وسعت آن ۴۴/۸ متر مربع است. دقیقا در زیر همین پنجره های نورگیر حوض زیبایی قرار دارد که نورپردازی حمام را جذاب تر کرده است. جالب است بدانید که برای گرم نگه داشتن فضای داخلی حمام ارتفاع آن را کم و راهروهای آن را طولانی ساختند تا استفاده بهتری از انرژی نمایند، سنگ یکپارچه ای با ضخامت ۱۰ سانتی متر نیز پشت سر مجسمه ها دیده می شود و به گونه ای شفاف است که نور را به داخل حمام منتقل می کند و افراد داخل حمام از روی آن می توانند موقعیت زمانی را تشخیص دهند. این گونه سنگ ها را اصطلاحا می توان ” سنگ ساعت زمان ” قلمداد کرد. همچنین در این بنا ساعتی خورشیدی قرار دارد که تعجب همگان را جلب کرده است و از مهم ترین ویژگی های این حمام می توان به ضد زلزله بودن و بهره گیری از آب قنات اشاره نمود.
از سال ۱۳۵۰ این حمام به موزه تبدیل شد و می توانید مجسمه هایی را هم در حال حمام کردن ببینید، مجسمه هایی که در سال ۱۳۵۲ در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران درست شدند و به این موزه منتقل گردیدند. مجموعه بناهای گنجعلی خان کرمان در تاریخ بیست و ششم اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۷ شمسی به شماره ۸۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: کرمان، چهارراه ارگ، میدان ارگ، ورودی بازار قدیم کرمان.
مکان های دیدنی در نزدیکی: میدان گنجعلی خان، مسجد گنجعلی خان.
نقشه آنلاین مسیرهای اطراف حمام گنجعلی خان
گالری تصاویر